Najważniejsze przesłania dla mikrobiologów klinicznych

Zadania

1.    Do zadań związanych z poprawą praktyki stosowania antybiotyków zalicza się [31,98-100] [uzgodnione stanowisko ekspertów]:
a)    pracę w zespole ds. antybiotykoterapii w charakterze ważnego członka zespołu;
b)    współpracę ze specjalistą chorób zakaźnych i farmaceutą szpitalnym w zakresie wdrażania programu szpitalnej polityki antybiotykowej;
c)    wspieranie opartych na dowodach naukowych szpitalnych wytycznych dotyczących stosowania antybiotyków w leczeniu częstych zakażeń i w profilaktyce okołooperacyjnej; 
d)    identyfikowanie i zgłaszanie w porę wykrytych mikroorganizmów (np. w posiewach krwi) oraz wykonywanie badań wrażliwości na leki przeciwdrobnoustrojowe;
e)    bezzwłoczne przekazywanie lekarzowi prowadzącemu wyników badań o istotnym znaczeniu;
f)    przedstawianie danych w sposób wspomagający rozważne stosowanie antybiotyków, na przykład poprzez wybiórcze zgłaszanie lekarzom ograniczonej liczby wyników badań wrażliwości na leki przeciwdrobnoustrojowe;
g)    dostarczanie wytycznych dotyczących prawidłowego pobierania próbek, egzekwowanie kryteriów odrzucania próbek pobranych/przekazanych w nieodpowiedni sposób oraz ustalanie procedur mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia próbki (np. posiewy krwi);
h)    kierowanie antybiotykoterapią empiryczną poprzez przekazywanie łącznych danych dotyczących wrażliwości na leki przeciwdrobnoustrojowe na poszczególnych oddziałach (np. na oddziale intensywnej opieki medycznej lub oddziale pomocy doraźnej) i w całym szpitalu;
i)    identyfikowanie niepokojących tendencji związanych z opornością na antybiotyki i niezwłoczne przekazywanie spostrzeżeń członkom zespołu ds. antybiotykoterapii i zespołu ds. kontroli zakażeń;
j)    prowadzenie szpitalnego receptariusza leków przeciwdrobnoustrojowych (tj. wykazu leków dostępnych dla lekarzy ordynujących).

Co można zrobić lub w jakim zakresie podjąć współpracę

2.    Dostarczać wytyczne dotyczące pobierania, przechowywania i transportu próbek [98,99].

3.    Zapewnić zgodność badań laboratoryjnych i raportów dotyczących wrażliwości na leki przeciwdrobnoustrojowe z wytycznymi w sprawie leczenia (włącznie z raportami wybiórczymi) oraz w razie potrzeby uwzględnić stosowne komentarze do interpretacji wyników [31].

4.    Upewnić się, że wyniki badań wykrywających drobnoustroje i badań wrażliwości na leki przeciwdrobnoustrojowe przekazywane są lekarzom ordynującym, pielęgniarkom oraz członkom zespołu ds. antybiotykoterapii. Dotyczy to w szczególności wyników o decydującym znaczeniu (np. posiewów krwi) [98-100].

5.    Zapewnić zgodność badań i opisów wyników badań mikrobiologicznych z normami europejskimi i krajowymi (tj. z zaleceniami Europejskiego Komitetu ds. Oznaczania Lekowrażliwości [ang. European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing, EUCAST]) [31].

6.    Przekazywać dane dotyczące oporności na antybiotyki z całego szpitala i z poszczególnych oddziałów oraz informować członków zespołu ds. antybiotykoterapii i zespołu ds. profilaktyki i kontroli zakażeń o tendencjach związanych z opornością na antybiotyki [101].

7.    Przeprowadzać regularne szkolenia dla lekarzy zlecających antybiotyki w szpitalach dotyczące oporności na antybiotyki oraz stosowania szybkich przyłóżkowych testów diagnostycznych [31,53].